De titel van de derde module uit de Avicenna leiderschapsleergang luidt “spelen met energie”. Na de eerste twee modules over de bronnen van leiderschap en zelfreflectie, nu handvatten om jezelf vanuit je kwaliteiten beter neer te zetten. We kregen wederom de kans om met onze groep van twaalf via vijf sprekers of trainers/coaches de diepte in te gaan.

Elizabeth Ebbink, stemtrainer, liet ons twee filmpjes zien van Margaret Thatcher, één van in het begin van haar carrière, en één later tijdens een debat in het parlement. Vol bewondering gaf Ebbink aan hoe Thatcher stevig was (geworden), ongekend in die tijd, en hoe duidelijk ze sprak, met een intonatie en een betoog als cadeau voor de luisteraars. We oefenden met ons eigen bereik, het gebruik van rustpauzes, en om ontspannen te zijn / te staan tijdens het spreken. Enkele andere sessies uit deze module haakten hier op in. Zowel die op de laatste dag van Ilona Eichhorn als van Rik Koster, waarbij we een korte pitch oefenden, en de opnames van onszelf terugkeken. Wat een fijne aanpak had Koster, waarbij hij vooral teruggaf welke kwaliteiten een ieder van nature al bezat, en hoe je je daar nog bewuster van kan zijn, hoe je je talenten kunt “bevrijden”. Duidelijk is – als rode lijn –  dat de boodschap die je overbrengt niet zozeer de tekst is maar vooral wat je zelf uitstraalt: je gevoel komt altijd over. Tijdens een lezing letten we erg op de karakteristieken van de spreker, veel meer dan op de inhoud.

Het helpt wel om de inhoud die je vertelt, boeiend te laten zijn. Mensen luisteren kort, en zijn slecht in samenvatten. Eichhorn nam met ons de Iowa Caucus Victory Speech van Barack Obama door. En liet ons oefenen met zijn retoriek: het gebruik van de drieslag; het aanbrengen van contrast; het ongevulde gebruiken (het raadsel); een one-liner en het benoemen van het moment.

Toen we hier kwamen waren wij allemaal zoekend

Wij waren gespannen voor wat er ging komen

Wij waren alleen

En nu aan het einde van de leergang

Hebben we onze antwoorden gevonden

Voelen we ons ontspannen met elkaar

We zijn niet meer eenzaam

De gemiddelde deelnemer zou het hierbij laten

Deze groep niet

Wij blijven verbonden, wij maken het verschil, en wij gaan vooruit

Onze oefening in retoriek

Presenteren niet als een kunstje, maar door vanuit jezelf te vertellen (“speaking from the inside out”). Daar stond Shariff Korver ook bij stil. Vanzelfsprekend stond hij, als bekend filmregisseur, lang stil bij het begrip subtekst: dat wat je vertelt, maar niet door wat je zegt (heel passend ook bij onze lessen van Johan Verstraeten uit de eerste module in Leuven). We oefenden in feite veel te kort, met een scene en merkten hoe belangrijk het is om inderdaad het niet te zeggen, maar “te doen” of juist te laten. Waarbij je kiest voor wat goed is voor het eindresultaat, niet wat goed is voor jou persoonlijk. Mooi hoe hij aangaf dat je als regisseur niets zelf kunt, je moet net genoeg weten van alles, en het vervolgens samen laten komen.

Rozemarijn Dols liep met ons door onze rolmodellen, met het idee dat wat je projecteert, ook bij jezelf aanwezig is (een Jungiaanse oefening). We keken naar een scene uit De Prooi en hoe Rijkman Groenink heel duidelijk liet zien dat hij weinig bereidheid tot zelfreflectie toonde, en het adagium “een goed leider moet ook kunnen volgen” niet meester was. We probeerden ook onze eigen schaduwkant te onderzoeken. En te beseffen dat als je alles verstoot, je ook het goede verstoot. Omarm ook de beren op je weg. Ze zitten er niet voor niets, duw ze niet weg.

Het voorbeeld dat Dols aan het einde ons toonde, uit de film Invictus, zette aan tot denken. “I am the master of my fate; I am the captain of my soul”.

Out of the night that covers me,

      Black as the pit from pole to pole,

I thank whatever gods may be

      For my unconquerable soul.

In the fell clutch of circumstance

      I have not winced nor cried aloud.

Under the bludgeonings of chance

      My head is bloody, but unbowed.

Beyond this place of wrath and tears

      Looms but the Horror of the shade,

And yet the menace of the years

      Finds and shall find me unafraid.

It matters not how strait the gate,

      How charged with punishments the scroll,

I am the master of my fate,

      I am the captain of my soul.

William Ernest Henley

Natuurlijk was er deze drie dagen nog meer, naast het prachtige weer, dat ik kan memoreren. Maar dat doe ik niet. Tenslotte moet het ook boeiend blijven voor de gemiddelde lezer. Wel wil ik nog de 5 regels delen die ik heb opgeschreven om de komende periode met me mee te nemen:

Ik wil graag:

• zorgen dat ik mijn creatieve en innovatieve kant blijf aanboren, want die geeft mij erg veel plezier en energie;
• het collectief van medewerkers de juiste verantwoordelijkheid en ondersteuning geven, zodat zij met mij kunnen zorgen “dat het goede gebeurt”;
• iedereen, inclusief mezelf, voldoende tijd geven om te “dwalen”, en daardoor verrassende inzichten op te doen;
• me afvragen of wat ik wil (of het nu privé is of op het werk) wellicht dichterbij me ligt dan ik soms denk. Probeer dat wat je hebt of waar je bent te omarmen;
• de talenten in een ander zien, en net als bij mezelf beseffen dat je mensen het meest motiveert door die talenten te bevrijden.

Wilma van Wezenbeek
22 juni 2022

Blog module 1 | Blog module 2