Marjo de Theije is hoogleraar bij de opleiding Culturele Antropologie en Ontwikkelingssociologie van de faculteit Sociale Wetenschappen. De afgelopen maanden heeft het onderwijs een grote omschakeling meegemaakt. Marjo gaf vóór de zomer een vak voor de derde keer, toen alles plotseling digitaal moest vanwege corona. “Dat betekent dat je opeens op een hele andere manier naar de stof moet kijken. Ik was daar niet op voorbereid. Ik heb mijn best gedaan en ben wel benieuwd wat de studenten er uiteindelijk van vonden.” Normaliter werkt Marjo met een spreekschema dat ze mee neemt naar haar colleges en op basis daarvan vertelt ze haar verhaal.
Omdat het online landschap ervoor zorgt dat een groot deel van de dialoog verloren gaat, heeft ze ervoor gekozen om haar leerstof te verwerken in korte videoclips. “Dit kostte meer tijd en moeite, omdat je van tevoren goed moet bedenken wat je precies wil zeggen. In een klas kan ik beter zien of de studenten begrijpen wat ik zeg en of ze mijn verhaal kunnen volgen. Misschien vinden studenten het op deze manier fijner, maar misschien ook niet. Ik ben benieuwd. Het is in ieder geval fijn dat ik deze clipjes nu klaar heb liggen voor volgend jaar.” Op de vraag of het lukt om werk en privé gescheiden te houden, antwoordt Marjo dat dit nog niet altijd meevalt. Ze heeft een klein studeerkamertje waar ze werkt, en ze doet haar best om niet te werken in andere ruimtes. “Ik wil geestelijk wel gezond blijven, en ik heb het idee dat werken in de woon- of eetkamer daar niet aan bijdraagt.” Het leven van Marjo is, zoals dat van velen, erg veranderd. “Ik ben gewend om veel te reizen als antropoloog. Normaal ben ik nooit langer dan twee maanden thuis, dus dit is wel even anders.” Ze vertelt hoe haar onderzoeksveld nu veel online seminars en conferenties organiseert. Het concrete veldwerk lukt op dit moment niet, maar alles daar omheen wordt online opgepakt.” Het is nu dan ook veel gemakkelijker en sneller om even een zoomseminar te organiseren – vroeger zou een conferentie vier dagen duren, maar nu duurt dit nog maar 8 uur. Verder begeleidt Marjo PhD-studenten in Brazilië. “Deze begeleiding is nu veel intensiever geworden, omdat iedereen thuis zit en dus beschikbaar is voor bijna elke zoomsessie die maar bedacht kan worden.”
Hoewel Marjo vindt dat de mensen op de VU ontzettend goed omgegaan zijn met deze veranderingen en ze het fijn vindt dat digitalisering een boost heeft gekregen, mist ze haar collega’s en de gesprekken in de wandelgangen wel heel erg. Ook zou ze willen dat we even stil gaan staan en reflecteren op hoe we het nu doen. “De veranderingen en aanpassingen zijn zo snel gegaan, ik vraag me af of we de juiste richting op gaan. Het lijkt me goed voor iedereen om even te reflecteren op wat we aan het doen zijn.”